Alacahöyük, Gölpınar Hitit Barajı

Anadolu’nun ilk barajları Hititler tarafından inşa edilmiştir.¹ Örneğin Alacahöyük, Gölpınar Hitit barajı günümüzden 3250 yıl öncesine (M.Ö.1240’lar) tarihlenmiştir.² Baraj, gün yüzüne çıkarıldıktan sonra yöre halkının kullanımına açıldı. Bu yönüyle, Gölpınar Barajı dünyadaki ilklerden biridir.³

Kurak dönemler ve taşkınlara sıklıkla maruz kalan Hititler için düzenli bir su varlığına ulaşmak büyük önem taşıyordu. Çivi yazılı belgelerde göletlerin temizlenmesi, pisliklerden korunması, su kanallarının yılda bir kez temizlenmesi konularında memur yazışmalarına denk gelinmiştir. Bu nedenle devlet sistemi içinde su ile ilgili bir idare biriminin olduğu düşünülüyor.

Bu belgelerden birinde Kral IV. Tuthaliya döneminde Anadolu’da yoğun bir kuraklık yaşandığı öyle ki aynı anda Mısır’dan gemilerle buğday getirildiği ve ertesi yıl kralın tüm İç Anadolu’da barajlar yaptırdığı belirtiliyor. Alacahöyük Gölpınar Hitit Barajı bu barajlardan ilki. Baraj, günümüzden 3250 yıl öncesine (M.Ö.1240’lar) tarihlenmiştir.²

Günümüzde küçük bir gölet gibi gözüken barajın savakları, su dinlendirme havuzu, geçirgenliği azaltan kil sıvaları ile döneminin önemli su mühendisliği harikalarından biri olduğu düşünülüyor öyle ki baraj su seviyesini kontrol eden kontrol bölümü bile başlı başına bir yapıt.

Kaynaklar:

1. Öziş, Ü. (1987). Ancient water works in Anatolia. International journal of water resources

development, 3(1), 55-62.

2. Çinaroğlu, A., & Genç, E. (2004). Alaca Höyük ve Alaca Höyük Hitit Barajı Kazıları,

2002. 25. Kazı Sonuçları Toplantısı, 1, 26-31.

3. Unutmaz, İ. (2013). Anadolu'da antik dönemden günümüze su mühendisliği harikaları.

Wilo.